praca magisterska z fizjoterapii
Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego na świecie odbywa się wyłącznie metodą artroskopową, stosuje się kilka rodzajów rekonstrukcji ze względu na miejsce pobrania przeszczepu oraz rodzaje mocowań i materiałów stabilizacyjnych.
Wyróżniane są typy przeszczepów:
- BPTB – wolny przeszczep 1/3 więzadła rzepki, stabilizowany śrubami interferencyjnymi, a obecnie metoda Rigidfix (zestaw z pinami bio- wchłanialnymi),
- ST/GR – wolny przeszczep ze ściegien mięśni semitendinosus i gracilis, stabilizowany zestawami typu ,endobutton‘, kotwiczkami lub Rigidfixem,
- przeszczepy autogenne pobierane z rozcięgna mięśnia czworogłowego uda lub pasma biodrowo-piszczelowego,
- przeszczepy allogenne, mrożone, taśmy węglowe, sztuczne więzadła [1].
Przeszczep BPTB jest uważany za najdogodniejszy ze względu na miejsce
pobrania, wgajanie się bloczków kostnych trwa 4 tygodnie, przeszczep posiada dobrą wytrzymałość na rozciąganie.
Podczas zabiegu przeszczep rozciągany jest do 50 N u pacjentów nie aktywnych fizycznie, natomiast u pacjenta zajmujących się sportem profesjonalnie przeszczep napinany jest w 75 N.
Prawidłowa fiksacja przeszczepu WKP zapewnia siłę i wytrzymałość pozwalająca na ARP oraz pełny zakres ruchu stawu oraz pełne obciążenie osiowe. Obecnie jest wiele dostępnych i stosowanych metod fiksacji:
- śruby interferencyjne wykonane z tytanu (kompatybilne z BPTB) (Pinczewski 2007),
- śruby bio-wchłanialne wykonane z różnych materiałów polimerów i lakto- polimerów (biodegradowalne, zmieniające strukturę w kość, jednakże dające odczyn zapalny) [2],
- endobuttony (kompatybilne i stosowane przy ST/G),
- transfiksacja.
Proces ligamentyzacji, czyli przebudowy przeszczepu przebiega w kilku okresach. Według opisu Kruczynkiego w okresie I, do 6 tygodni przeszczep ulega martwicy a następnie do obwodu wnikają naczynia krwionośne. W okresie II, trwającym od 6-20 tygodni fibroblasty syntetyzują kolagen typu I i II, pod koniec tego okresu wytrzymałość więzadła wzrasta o 40%. W okresie III, trwającym od 20 do 56 tygodnia w przeszczepie pojawia się kolagen typu III, najbardziej upodobnionego do pierwotnego więzadła.([3] 2003) Myer zauważa, że przeszczep jest mechanicznie najsłabszy w 6-8 tygodniu, aż do 12-stego tygodnia. Do 10 miesięcy przeszczep odzyskuje zdolność do naprężeń porównywalnych przed operacją, do trzech lat odzyskuje strukturę w pełni więzadłową.
[1] T. Trzaska, „Medicina Sportiva“ Aktualne metody rekonstrukcji więzadeł krzyżowych kolana, 2002, nr 6 (Suppl. 2), s. 19-22.
[2] J. Płomiński, [w:] „Ortopedia, Traumatologia, Rehabilitacja“ Stabilizacja przeszczepu więzadła rzepki w zabiegach rekonstrukcyjnych więzadeł stawu kolanowego. Śruby biowchłanialne czy metalowe-wyniki leczenia, 2008, nr 1 (10), s.44-53.
[3] J. Kruczyński, [w:] „Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska“ Przebudowa przeszczepu po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego metodą Hertla w obrazie tomografii rezonansu magnetycznego, 2003, nr 68 (2), s. 101-104.